του Αθανασίου Μανουσάκη
‘’Έχω την Ορθοδοξία βαθειά μέσα στην καρδιά μου. Είμαι γεμάτη από την Ορθόδοξη πίστη μας, με πλημμυρίζει η Ορθόδοξη Αλήθεια και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως κάθε ελληνική ψυχή πάλλεται από την Ορθοδοξία .Αλήθεια και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως κάθε ελληνική ψυχή πάλλεται από την Ορθοδοξία. Ολόκληρη η Ελλάδα είναι ένα μεγάλο γαλάζιο εικονοστάσι της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης. Και πλανάται πολύ μακράν της ιστορικής και της σύγχρονης πραγματικότητας ,όποιος υπόπτως πιστεύει και ευμεθόδως διαδίδει άλλα. Ορθοδοξία και Ελληνισμός είναι ΕΝΑ!....’’
‘’Έχω την Ορθοδοξία βαθειά μέσα στην καρδιά μου. Είμαι γεμάτη από την Ορθόδοξη πίστη μας, με πλημμυρίζει η Ορθόδοξη Αλήθεια και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως κάθε ελληνική ψυχή πάλλεται από την Ορθοδοξία .Αλήθεια και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως κάθε ελληνική ψυχή πάλλεται από την Ορθοδοξία. Ολόκληρη η Ελλάδα είναι ένα μεγάλο γαλάζιο εικονοστάσι της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης. Και πλανάται πολύ μακράν της ιστορικής και της σύγχρονης πραγματικότητας ,όποιος υπόπτως πιστεύει και ευμεθόδως διαδίδει άλλα. Ορθοδοξία και Ελληνισμός είναι ΕΝΑ!....’’
Επισημάνσεις εξόχως σημαντικές και ουσιαστικές από την αξέχαστη συγγραφέα Ιωάννα Τσάτσου, σύζυγο του αείμνηστου πρώην πρόεδρου της Δημοκρατίας και κόρη του αξέχαστου ποιητή μας Γιώργου Σεφέρη για την αδιάρρηκτη σχέση Ορθοδοξίας και Ελληνισμού, στα βάθη των αιώνων.
Μια σχέση που αποτυπώνεται και ιστορικά, πέρα από την πολύ σημαντική παρουσία της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας στους πολιτειακούς θεσμούς της πατρίδας μας, μετά την ίδρυση του νεότερου ελληνικού κράτους, από την πολιτιστική μας παράδοση, την ζωή ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών, με ιδιαίτερο παράδειγμα τον «κοσμοκαλόγερο» των ελληνικών γραμμάτων Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Ενδεικτικό είναι το απόσπασμα από το βιβλίο «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο άγιος της Νεοελληνικής λογοτεχνίας» της δρ. Μαρίας-Ελευθερίας Γιατράκου.
«Ο Παπαδιαμάντης προ πάντων ήτο Χριστιανός και χριστιανός ευσεβής. Μόλις λοιπόν είδε τον ιατρόν είπεν εις αυτόν: «Τί θέλεις συ εδώ;» «Ήρθα να σε δω» του λέγει ο ιατρός. «Να ησυχάσεις», του λέγει ο ασθενής, «εγώ θα κάμω πρώτα την εκκλησιαστική και ύστερα να ‘ρθης εσύ». Μόνος του, ολίγας ώρας πριν αποθάνει, έστειλε να κληθεί ο ιερεύς διά να κοινωνήσει. «Ξεύρεις! Μήπως αργότερα δεν καταπίνω!» έλεγεν. «Ήτο η παραμονή του θανάτου του και τότε του απενεμήθη το παράσημο του Σταυρού του Σωτήρος. Την εσπέραν της 2ας Ιανουαρίου 1911, παραμονήν του θανάτου του, είπε: «Ανάψτε ένα κερί, φέρτε μου κι ένα εκκλησιαστικόν βιβλίον». Το κηρίο ανήφθη, επρόκειτο δε να έλθη και το βιβλίον, αλλά πάλιν αποκαμών ο Παπαδιαμάντης είπεν: «Αφήστε το βιβλίο. Απόψε θα είπω όσα ενθυμούμαι απ’ έξω». Κι ήρχισε ψάλλων τρεμουλιαστά «την χείρα σου την αψαμένην» (Δοξαστικό της Θ’ Ώρας των Μεγάλων Βασιλικών Ωρών των Θεοφανίων εις ήχον πλάγιο α’). Αυτό ήταν και το τελευταίο ψάλσιμο του Παπαδιαμάντη, ο οποίος την ιδίαν νύκτα, κατά την 2αν μεταμεσονύκτιον, όταν εξημέρωνεν η 3η Ιανουαρίου, παρέδωκεν την ψυχήν του εις χείρας του Πλάστου» (πατήρ Γεώργιος Ρήγας).
Επίσης ο αξέχαστος Έλληνας πεζογράφος Φώτης Κόντογλου στο βιβλίο του «Παναγία και Υπεραγία» των εκδόσεων «Αρμός» αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Η Ρωμιοσύνη και η Ορθοδοξία είναι ένα πράγμα. Για να μην πάρω τους πολύ παλιούς, παίρνω δύο τρεις από εκείνους που αγωνισθήκανε για την ελευθερία της Ελλάδας, που όποτε μιλάνε για τη λευτεριά, μιλάνε και για την θρησκεία. Ο Ρήγας Φεραίος λέγει: «Να κάνουμε τον όρκο απάνω στο Σταυρό». Ένας άλλος ποιητής γράφει: «Για της πατρίδας την Ελευθερία, για του Χριστού την πίστη την αγία, για αυτά τα δύο πολεμώ, μ αυτά να ζήσω επιθυμώ. Κι αν δεν τα αποχτήσω, τι μ’ ωφελεί να ζήσω;»
«Οι αγράμματοι ποιητές των βουνών, μέσα στα τραγούδια που κάνανε, και που δε θα τα φτάξει ποτέ κανένας γραμματιζούμενος, μιλάνε κάθε τόσο για τη Θρησκεία μας, για το Χριστό, για την Παναγιά, για τους Δώδεκα Αποστόλους, για τους αγίους. Πολλές παροιμίες και ρητά και λόγια που λέγει ο λαός μας, είναι παρμένα από τα γράμματα της Εκκλησίας. Η Ρωμιοσύνη είναι ζυμωμένη με την Ορθοδοξία, γι’ αυτό Χριστιανός και Έλληνας ήτανε το ίδιο. Από τότε που γινήκανε χριστιανοί οι Έλληνες, πήρανε στα χέρια τους την σημαία του Χριστού και την κάνανε σημαία δική τους: Πίστης και Πατρίς! Ποτάμια ελληνικό αίμα χυθήκανε για την πίστη τού Χριστού, από τα χρόνια του Νέρωνα και τού Διοκλητιανού, έως τα 1838, που μαρτύρησε ο άγιος Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων. Ποια άλλη φυλή υπόφερε τόσα μαρτύρια για το Χριστό; Αυτό το ακατάλυτο έθνος που έπρεπε να πληθύνει και να καπλαντίσει τον κόσμο, απόμεινε ολιγάνθρωπο γιατί αποδεκατίσθηκε επί χίλια οχτακόσια χρόνια από φυλές χριστιανομάχες».
«Αγιασμένη Ελλάδα! Είσαι αγιασμένη γιατί είσαι βασανισμένη. Κι η κάθε γιορτή σου μνημονεύει κ’ ένα μαρτύριό σου. Τα πάθη του Χριστού τα κάνες δικά σου πάθη, τα μαρτύρια των αγίων είναι τα δικά σου μαρτύρια».
Όλα αυτά αναδεικνύουν την αιώνια αδιατάρακτη σχέση Ελλάδας και Ορθοδοξίας. Που δεν είναι μια απλή τυπική θρησκευτική σχέση, που απλώς επιβάλλεται οικογενειακά, πολύ περισσότερο κοινωνικά. Ήταν, είναι και θα παραμένει ζωντανή μέσα από τους θρύλους, τις παραδόσεις μας, την ιστορία του γένους, την ιστορική μας διαδρομή. Γιατί όσο και να προσπαθούν να αποκόψουν την αδιάρρηκτη αυτή σχέση Ελλάδας και Ελλάδας και Ορθοδοξίας η σχέση αυτή δεν πρόκειται να αποκοπεί ποτέ.
Έτσι, όταν έρχονται οι άγιες ημέρες του Πάσχα, που εμείς οι Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι τις ζούμε πάντα με κατάνυξη, λέμε «Καλή Ανάσταση», και την Κυριακή του Πάσχα «Χριστός Ανέστη», όχι μόνο για την χαρά του θρησκευτικού γεγονότος, και το μήνυμα που μας δίνει για την νίκη της ζωής επί του θανάτου, αλλά και επειδή όταν η πατρίδα μας περνά δύσκολες στιγμές, το μήνυμα της Ανάστασης του Κυρίου μας δίνει το θάρρος και την ελπίδα να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες που έχει το έθνος μας, όπως τα τελευταία τέσσερα χρόνια με την οικονομική κρίση.
Μια σχέση που αποτυπώνεται και ιστορικά, πέρα από την πολύ σημαντική παρουσία της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας στους πολιτειακούς θεσμούς της πατρίδας μας, μετά την ίδρυση του νεότερου ελληνικού κράτους, από την πολιτιστική μας παράδοση, την ζωή ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών, με ιδιαίτερο παράδειγμα τον «κοσμοκαλόγερο» των ελληνικών γραμμάτων Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Ενδεικτικό είναι το απόσπασμα από το βιβλίο «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο άγιος της Νεοελληνικής λογοτεχνίας» της δρ. Μαρίας-Ελευθερίας Γιατράκου.
«Ο Παπαδιαμάντης προ πάντων ήτο Χριστιανός και χριστιανός ευσεβής. Μόλις λοιπόν είδε τον ιατρόν είπεν εις αυτόν: «Τί θέλεις συ εδώ;» «Ήρθα να σε δω» του λέγει ο ιατρός. «Να ησυχάσεις», του λέγει ο ασθενής, «εγώ θα κάμω πρώτα την εκκλησιαστική και ύστερα να ‘ρθης εσύ». Μόνος του, ολίγας ώρας πριν αποθάνει, έστειλε να κληθεί ο ιερεύς διά να κοινωνήσει. «Ξεύρεις! Μήπως αργότερα δεν καταπίνω!» έλεγεν. «Ήτο η παραμονή του θανάτου του και τότε του απενεμήθη το παράσημο του Σταυρού του Σωτήρος. Την εσπέραν της 2ας Ιανουαρίου 1911, παραμονήν του θανάτου του, είπε: «Ανάψτε ένα κερί, φέρτε μου κι ένα εκκλησιαστικόν βιβλίον». Το κηρίο ανήφθη, επρόκειτο δε να έλθη και το βιβλίον, αλλά πάλιν αποκαμών ο Παπαδιαμάντης είπεν: «Αφήστε το βιβλίο. Απόψε θα είπω όσα ενθυμούμαι απ’ έξω». Κι ήρχισε ψάλλων τρεμουλιαστά «την χείρα σου την αψαμένην» (Δοξαστικό της Θ’ Ώρας των Μεγάλων Βασιλικών Ωρών των Θεοφανίων εις ήχον πλάγιο α’). Αυτό ήταν και το τελευταίο ψάλσιμο του Παπαδιαμάντη, ο οποίος την ιδίαν νύκτα, κατά την 2αν μεταμεσονύκτιον, όταν εξημέρωνεν η 3η Ιανουαρίου, παρέδωκεν την ψυχήν του εις χείρας του Πλάστου» (πατήρ Γεώργιος Ρήγας).
Επίσης ο αξέχαστος Έλληνας πεζογράφος Φώτης Κόντογλου στο βιβλίο του «Παναγία και Υπεραγία» των εκδόσεων «Αρμός» αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Η Ρωμιοσύνη και η Ορθοδοξία είναι ένα πράγμα. Για να μην πάρω τους πολύ παλιούς, παίρνω δύο τρεις από εκείνους που αγωνισθήκανε για την ελευθερία της Ελλάδας, που όποτε μιλάνε για τη λευτεριά, μιλάνε και για την θρησκεία. Ο Ρήγας Φεραίος λέγει: «Να κάνουμε τον όρκο απάνω στο Σταυρό». Ένας άλλος ποιητής γράφει: «Για της πατρίδας την Ελευθερία, για του Χριστού την πίστη την αγία, για αυτά τα δύο πολεμώ, μ αυτά να ζήσω επιθυμώ. Κι αν δεν τα αποχτήσω, τι μ’ ωφελεί να ζήσω;»
«Οι αγράμματοι ποιητές των βουνών, μέσα στα τραγούδια που κάνανε, και που δε θα τα φτάξει ποτέ κανένας γραμματιζούμενος, μιλάνε κάθε τόσο για τη Θρησκεία μας, για το Χριστό, για την Παναγιά, για τους Δώδεκα Αποστόλους, για τους αγίους. Πολλές παροιμίες και ρητά και λόγια που λέγει ο λαός μας, είναι παρμένα από τα γράμματα της Εκκλησίας. Η Ρωμιοσύνη είναι ζυμωμένη με την Ορθοδοξία, γι’ αυτό Χριστιανός και Έλληνας ήτανε το ίδιο. Από τότε που γινήκανε χριστιανοί οι Έλληνες, πήρανε στα χέρια τους την σημαία του Χριστού και την κάνανε σημαία δική τους: Πίστης και Πατρίς! Ποτάμια ελληνικό αίμα χυθήκανε για την πίστη τού Χριστού, από τα χρόνια του Νέρωνα και τού Διοκλητιανού, έως τα 1838, που μαρτύρησε ο άγιος Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων. Ποια άλλη φυλή υπόφερε τόσα μαρτύρια για το Χριστό; Αυτό το ακατάλυτο έθνος που έπρεπε να πληθύνει και να καπλαντίσει τον κόσμο, απόμεινε ολιγάνθρωπο γιατί αποδεκατίσθηκε επί χίλια οχτακόσια χρόνια από φυλές χριστιανομάχες».
«Αγιασμένη Ελλάδα! Είσαι αγιασμένη γιατί είσαι βασανισμένη. Κι η κάθε γιορτή σου μνημονεύει κ’ ένα μαρτύριό σου. Τα πάθη του Χριστού τα κάνες δικά σου πάθη, τα μαρτύρια των αγίων είναι τα δικά σου μαρτύρια».
Όλα αυτά αναδεικνύουν την αιώνια αδιατάρακτη σχέση Ελλάδας και Ορθοδοξίας. Που δεν είναι μια απλή τυπική θρησκευτική σχέση, που απλώς επιβάλλεται οικογενειακά, πολύ περισσότερο κοινωνικά. Ήταν, είναι και θα παραμένει ζωντανή μέσα από τους θρύλους, τις παραδόσεις μας, την ιστορία του γένους, την ιστορική μας διαδρομή. Γιατί όσο και να προσπαθούν να αποκόψουν την αδιάρρηκτη αυτή σχέση Ελλάδας και Ελλάδας και Ορθοδοξίας η σχέση αυτή δεν πρόκειται να αποκοπεί ποτέ.
Έτσι, όταν έρχονται οι άγιες ημέρες του Πάσχα, που εμείς οι Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι τις ζούμε πάντα με κατάνυξη, λέμε «Καλή Ανάσταση», και την Κυριακή του Πάσχα «Χριστός Ανέστη», όχι μόνο για την χαρά του θρησκευτικού γεγονότος, και το μήνυμα που μας δίνει για την νίκη της ζωής επί του θανάτου, αλλά και επειδή όταν η πατρίδα μας περνά δύσκολες στιγμές, το μήνυμα της Ανάστασης του Κυρίου μας δίνει το θάρρος και την ελπίδα να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες που έχει το έθνος μας, όπως τα τελευταία τέσσερα χρόνια με την οικονομική κρίση.
RSS Feed
