του Γρηγορίου Μάνου
Ηλεκτρολόγου Μηχανικού,
υποψηφίου ευρωβουλευτού του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
Στις 12 Ιουνίου 2012, δηλαδή 5 ημέρες πριν από τις εθνικές (βουλευτικές) εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε στην Καρλσρούη μία εκδήλωση στον τότε χώρο του Regierungspräsidium, Karl-Friedrich-Str. 17, από την ένωση φίλων για την Ευρώπη.
Το θέμα ήταν περί του μέλλοντος της Ευρωζώνης και πώς την επηρεάζει η κρίση χρέους των κρατών όπου ομιλητής ήταν ο Joachim Nagel ως μέλος του 5-μελούς προεδρείου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας (Bundesbank).
Η παρουσίασή του έγινε με προβολή διαφόρων οικονομικών στοιχείων και είχε τίτλο Die Schuldenkrise in Europa – eine Gefahr für den Euro? (συνημμένο αρχείο).
Ηλεκτρολόγου Μηχανικού,
υποψηφίου ευρωβουλευτού του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
Στις 12 Ιουνίου 2012, δηλαδή 5 ημέρες πριν από τις εθνικές (βουλευτικές) εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε στην Καρλσρούη μία εκδήλωση στον τότε χώρο του Regierungspräsidium, Karl-Friedrich-Str. 17, από την ένωση φίλων για την Ευρώπη.
Το θέμα ήταν περί του μέλλοντος της Ευρωζώνης και πώς την επηρεάζει η κρίση χρέους των κρατών όπου ομιλητής ήταν ο Joachim Nagel ως μέλος του 5-μελούς προεδρείου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας (Bundesbank).
Η παρουσίασή του έγινε με προβολή διαφόρων οικονομικών στοιχείων και είχε τίτλο Die Schuldenkrise in Europa – eine Gefahr für den Euro? (συνημμένο αρχείο).
Ανέφερε στην διάλεξή του διάφορα επί των οποίων σταχυολόγησα κάποια θέματα ως παρατηρήσεις ή απορίες.
Αφού τελείωσε την διάλεξή του απηύθυνε τον λόγο προς το ακροατήριο για ερωτήσεις. Ετούτο αποτελείτο από περίπου 200 άτομα μεγάλης κυρίως ηλικίας άνω των 60 ετών η πλειοψηφία αλλά υπήρχαν και κάποιοι νεότεροι. Οι ερωτήσεις κινούνταν στο θέμα της υπάρξεως του ευρώ, του κόστους αυτού, της δυσκολίας κρατών να ανταποκριθούν όπως της Ελλάδος και πώς θα λειτουργήσουν οι μηχανισμοί EFSF και ESM. Κάποια στιγμή θέλησα να υποβάλλω κι εγώ ερωτήσεις κάνοντας και κάποιες παρατηρήσεις.
Πράγματι συμφωνούσα ότι δεν έπρεπε να υπάρξουν ευρωομόλογα διότι αποτελούσε λύση στον αέρα αφού δεν υπάρχουν ξεκάθαρες συμβάσεις για δημοσιονομική ένωση των προϋπολογισμών των κρατών και θα μπορούσε να βουλιάξει ολόκληρη η Ευρωζώνη μηδενός εξαιρουμένου ούτε της Γερμανίας η οποία θα αντιμετώπιζε το μεγαλύτερο πρόβλημα αφού ανέτως οι δανειστές των κρατών δηλαδή οι „αγορές” θα μπορούσαν να αυξήσουν τα επιτόκια και να μας βυθίσουν όλους μαζί στην χρεωκοπία. (Ας μη ξεχνούμε ότι όλα τα κράτη της Ευρωζώνης δανείζονται γενικά για να λειτουργούν.) Όμως αναφέρατε του είπα ότι η ρευστότητα της Bundesbank αυξήθηκε (τα ήδη χαμηλά επιτόκια δανεισμού για την Γερμανία σχεδόν μηδενίσθηκαν κατά την διάρκεια της κρίσης, οπότε οι προϋπολογισμοί της ήσαν πολύ καλύτεροι από τους σχεδιασθέντες), συνεπώς δεν έχετε πρόβλημα από μία πτώχευση (στάση πληρωμών) της Ελλάδος επί τόπου διότι δεν θα έχετε πολλές απώλειες άμα η Ελλάς εξέλθει της Ευρωζώνης.
Σε αυτή την πρώτη μου τοποθέτηση απήντησε ήρεμα και χαριτολογώντας διότι τον παρεξένεψε η ιδιαιτέρως τεχνική φύσεως ερώτηση και ανέφερε ότι έχει μικρά επιτόκια δανεισμού η Γερμανία αλλά το πρόβλημα είναι ότι εάν σταματήσει η ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες θα διαλύσει σε μια μέρα η χώρα. (Από το βράδυ στο πρωΐ, vom Abend auf Morgen είπε χαρακτηριστικά). Τον διακόπτω και του λέγω ότι είναι αδύνατο να στείλετε σε μια νύχτα την χώρα σε πτώχευση, δεν νομίζω να γίνεται (και με ολίγην αφέλεια διότι πολιτικώς μεν δύσκολον, πρακτικώς όμως δυνατόν) και απαντάει καγχάζοντας ότι πάντοτε και εύκολα μπορεί να γίνει αυτό εάν κλείσει η στρόφιγγα προς τις τράπεζες σε οποιαδήποτε χώρα. Μάλιστα προηγουμένως είχε κάνει αναφορά σε ερώτηση άλλου ακροατή περί της Ελλάδος ότι ευελπιστεί, εύχονται και θέλουν οι εκλογές της 17ης Ιουνίου του 2012 να βγάλουν κυβέρνηση η οποία να υποστηρίξει τις απόψεις που θα συντάσσονται με όσα επιθυμούσαν η ΕΚΤ, η Bundesbank και η κυβέρνηση της Γερμανίας.
Εν συνεχεία, αφού ανέφερα ότι ήτο λάθος να ονομάζονται πακέτα βοηθείας (Hilfspakete) οι χρηματοδοτήσεις - δάνεια προς την Ελλάδα, παρετήρησα ότι διαρκώς και αυτός αλλά και άλλοι από το ακροατήριο μιλούσαν διαρκώς για Ευρώπη. Ανεβάζοντας τόνο φωνής, αναρωτήθηκα για ποια Ευρώπη. Διότι άλλο Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλο Ευρώπη. Και συνέχισα λέγοντας ότι η Ευρώπη είναι ευρυτέρα έννοια και περιλαμβάνει και άλλα κράτη ακόμη και μεγάλα (εννοώντας φυσικά αυτά των Βαλκανίων της Ανατολικής Ευρώπης και την Ρωσία) και μόνον τότε μπορούμε να μιλούμε για Ευρώπη. (διότι όλοι στην Γερμανία και την Δυτική Ευρώπη ως γνωστόν χρησιμοποιούν κοντόφθαλμα τον όρο Ευρώπη χωρίς να εννοούν όλα τα κράτη που αυτή συμπεριλαμβάνει και μάλιστα χωρίς να τα διευκρινίζουν/κατονομάζουν). Και καταλήγω με ερώτηση εάν θα χρηματοδοτήσει ξανά η ΕΚΤ μέσα από τους μηχανισμούς σταθερότητας EFSF και ESM τις ελληνικές τράπεζες και γιατί γίνεται υπερσυγκέντρωση σε αυτές δηλαδή συγχωνεύσεις.
Επί τούτων ανεφέρθη σε διαδικαστικά θέματα και υποθετικά σενάρια για το τι θα μπορούσε να γίνει ως προς τις χρηματοδοτήσεις με τους μηχανισμούς (δεν είχε ακόμη τότε αποσαφηνισθεί για ποιους σκοπούς επακριβώς αυτοί θα λειτουργούσαν) συμπληρώνοντας ότι η Bundesbank είχε κάποιες ενστάσεις. Το πρόβλημα κατά τον ίδιο είναι ότι δεν μπορεί από την ΕΚΤ ή από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών να ζητείται να ασκούν πολιτική διότι ουσιαστικά μέσω των μηχανισμών αυτών αυτό γινόταν και ότι έπρεπε αυτοί να υποκαθιστούν την πολιτική κάτι που δεν είναι φυσιολογικό κατ’ αυτόν. (προκύπτει θέμα: Ποιός φέρει την πολιτική ευθύνη;;!!) Και επανήλθε ξανά στο θέμα της χρεωκοπίας κρατών όπως της Ελλάδος μιλώντας κάπως υποτιμητικά σε αντιδιαστολή με τα επιτόκια ομολόγων της Γερμανίας.
Σ’ εκείνο το σημείο έλαβα το λόγο προκειμένου να υπενθυμίσω ότι η Γερμανία δεν έχει αναφέρει εάν η Bundesbank είναι ξεκάθαρη ως προς τις υποχρεώσεις της, διότι υπάρχουν στοιχεία ότι έχει χρέη και συγκεκριμένα το κατοχικό δάνειο, το οποίο είναι πάνω από 500 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό το ποσό παραμένει ανοιχτός λογαριασμός και θα πρέπει να αποπληρωθεί. Εδώ πλέον χάνει την ψυχραιμία του και λέγει ότι αυτό δεν υπάρχει ως ποσόν μιλώντας πλέον δυνατά. Του αντιλέγω στα ίσια ότι υπάρχει λογαριασμός στην Bundesbank και το ξέρετε, και μέχρι το 1961 κατεγράφετο πλήρως (μάλιστα με νεότερα στοιχεία ειδικών μελετητών, άρθρο Απριλίου 2014 του Ιωάννη Παπανικολάου, αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Ε.Τ. υπάρχει αποδοχή επισήμως από γερμανικής πλευράς στις 31.03.1967 περί του θέματος του κατοχικού δανείου) δηλαδή και μετά από την συμφωνία του Λονδίνου το 1953 (Londoner Schuldenabkommen) για την ρύθμιση των πολεμικών επανορθώσεων μεταθέτοντας την αποπληρωμή των στο μέλλον όταν ενωθεί η Γερμανία. Kαι δεν ομιλώ για τις πολεμικές επανορθώσεις, τού αναφέρω, οι οποίες υπολογίζονται σε πάνω από 800 δισεκατομμύρια ευρώ με τους τόκους, φωνάζοντας πλέον δυνατά, διότι τότε οφείλει η Γερμανία συνολικώς πάνω από 1.300 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα. (Το πώς θα ρυθμισθούν αυτά αποτελεί αντικείμενο άλλου άρθρου και το πώς είναι εφικτή μια συμφωνία συμφέρουσα και για τα δύο κράτη). Σε αυτό το σημείο εξανίσταται και λέγει ότι αυτό το ακούει παντού σε πολλές περιοχές όπου πηγαίνει και αρνείται ότι υπάρχει. Αλλά δεν γίνεται και τόσο πειστικός στο ακροατήριο. Βεβαίως βλέποντας και την αντίδρασή του λέγω ήρεμα ότι δεν έχω άλλες ερωτήσεις ρίχνοντας τους τόνους προκειμένου να συνομιλήσω μαζί του μετά από κοντά.
Πράγματι στον εισόδιο χώρο του κτιρίου τον πλησιάζω και με ρωτάει από πού είμαι και τι ιδιότητα έχω, του ανταπαντώ γεννημένος στο Βερολίνο και ηλεκτρολόγος μηχανικός. Και τον ρωτάω σε ήπιο τόνο και με όμορφο τρόπο αφού όλα τα κράτη έχουν τεράστια χρέη ακόμη και η Γερμανία, τι γνώμη έχει αυτός, εάν σε όλα τα κράτη της Ευρωζώνης γινόταν να διαγράψουμε τα χρέη των και να τεθούν όλα κάτω από το 60% του ΑΕΠ αυτών όπως προβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Μου απήντησε ότι συμφωνεί διότι από τεχνοκρατικής απόψεως αυτό είναι ορθό και σωστά υποστηρίζεται από πολλούς επαΐοντες αλλά χρειάζονται πολλές συνεννοήσεις επί τούτου. Εν συνεχεία λίγο παραπέρα κάποιοι νεαροί Γερμανοί τού θέτουν το ερώτημα κατά πόσον είναι εύκολο να γίνει ένα είδος ενώσεως δημοσιονομικής και αν θα έχει μέλλον το ευρώ. Και απαντάει ότι δεν είναι βέβαιον, διότι εάν δεν τα καταφέρουν (δηλαδή να γίνει αποδεκτό από τόσους λαούς μια πολιτική ένωση) τότε θα πρέπει όλοι μαζί ταυτόχρονα να το καταργήσουμε και να επιστρέψουμε στα εθνικά νομίσματα…
Μάλιστα στη διάλεξή του ανέφερε ότι έχουμε να κάνουμε πρώτα με μία νομισματική ένωση και μετά πάμε να δημιουργήσουμε την πολιτική ένωση. Αυτό το θεωρεί βασικό πρόβλημα πολιτικής και είναι γνωστό ότι για κάτι τέτοιο θα πρέπει να αποφασίζουν τα κοινοβούλια εάν όχι απ’ ευθείας οι λαοί. Και νομίζετε ότι θα είναι κάτι εύκολο αυτό, αναρωτιέται. Εδώ διέκρινα ότι ο ίδιος δεν πολυπίστευε στην πολιτική ένωση, την θεωρούσε πράγματι αδύνατη και αυτό που ένιωθε κατά βάθος φαινόταν ξεκάθαρα στον τρόπο κινήσεων και ομιλίας του.
…Επειδή ήμουν λίγο παραδίπλα όπου με είχαν πλησιάσει και κάτι συνταξιούχοι της Bundesbank είχα μείνει έκπληκτος με την απλότητα της απαντήσεώς του και την ξεκάθαρη θέση και απόφαση για κάτι τέτοιο δηλαδή την ταυτόχρονη κατάργηση του ευρώ από όλους με τον τρόπο που απάντησε στους νεαρούς Γερμανούς. Οπότε δεν είχα να ρωτήσω κάτι άλλο, διότι όλα ήσαν αυτονόητα. Αλλά πλέον είχα να κάνω με τους συνταξιούχους…
Η εμπειρία μου με αυτούς ήταν ολίγον πικρή, τι να διηγηθώ; Ο τρόπος των και το τι άκουσα, ήταν κάτι που μ’ έκανε να σκέφθομαι, πώς είναι δυνατόν να ακούω όλα όσα έπρεπε να ακούσει η πολιτική ηγεσία και ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος της Ελλάδος και μάλιστα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Απόρησα σε βαθμό που ένιωσα μέσα μου πως θα έπρεπε αρκετούς από τους κυβερνήσαντες στην Ελλάδα να τους στείλουμε σε δίκη. Οι συνταξιούχοι αυτοί αλλά και νεώτεροι μού έλεγαν ότι κάποιος πρέπει να τα πει αυτά όσα λέγεις, βέβαια είχαν και κάποιο δίκαιο με όσα άκουγαν περί διαφθοράς και απάτης στην Ελλάδα, παράλληλα απορούσαν για τα χρέη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το μόνο που τόνιζαν διαρκώς, ήταν ότι πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις. Δηλαδή ξεπούλημα των πάντων και απορρύθμιση της εργασίας. Βεβαίως γνώριζα πόσα άθλια θα συνέχιζαν τα πράγματα έκτοτε. Αλλά η Ελλάς δεν είχε πολιτικούς με τόλμη και αρετή τα τελευταία χρόνια.
Είθε το μέλλον κάλλιον!
- Σε 10 χρόνια θα υπάρξουν δυσκολίες λόγω του δημογραφικού προβλήματος της Ευρώπης και ιδιαιτέρως εντός της Γερμανίας. (η άποψή του ήτο ότι θα αυξάνονταν τα επιτόκια και για τα ομόλογα της Γερμανίας από το 2023 και μετά)
- Τα CDS (ασφαλίσεις επί των κρατικών ομολόγων) γιατί να υπάρχουν, είναι φυσιολογικά; (απορία μου, διότι ανεγνώριζε δυσκολίες σε αυτόν τον τομέα)
- Γιατί επικεντρώθηκαν οι αγορές στην νομισματική ένωση;
- Τι τα ονομάζουν πακέτα βοηθείας (Hilfspakete) τις χρηματοδοτήσεις προς τις προβληματικές χώρες ενώ αυτές είναι καθαρά δάνεια. (που όμως δεν προβλέπονται από τις συνθήκες της Ευρωζώνης, εξ’ αυτού προέκυψε ο μεγάλος προβληματισμός και η αντίδραση στην Γερμανία και σε άλλες χώρες του Βορρά με εμπορικά πλεονάσματα)
- Θα επαναχρηματοδοτήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) τις ελληνικές τράπεζες;
- Γιατί να υπερσυγκεντρωθούν οι τράπεζες οι οποίες είναι ιδιωτικές και να τις βοηθά αυτές η ΕΚΤ;
- Από τους μηχανισμούς σταθερότητας EFSF και ΕSM δεν ήθελε όπως έλεγε ο τραπεζίτης να χρηματοδοτηθούν οι τράπεζες.
Αφού τελείωσε την διάλεξή του απηύθυνε τον λόγο προς το ακροατήριο για ερωτήσεις. Ετούτο αποτελείτο από περίπου 200 άτομα μεγάλης κυρίως ηλικίας άνω των 60 ετών η πλειοψηφία αλλά υπήρχαν και κάποιοι νεότεροι. Οι ερωτήσεις κινούνταν στο θέμα της υπάρξεως του ευρώ, του κόστους αυτού, της δυσκολίας κρατών να ανταποκριθούν όπως της Ελλάδος και πώς θα λειτουργήσουν οι μηχανισμοί EFSF και ESM. Κάποια στιγμή θέλησα να υποβάλλω κι εγώ ερωτήσεις κάνοντας και κάποιες παρατηρήσεις.
Πράγματι συμφωνούσα ότι δεν έπρεπε να υπάρξουν ευρωομόλογα διότι αποτελούσε λύση στον αέρα αφού δεν υπάρχουν ξεκάθαρες συμβάσεις για δημοσιονομική ένωση των προϋπολογισμών των κρατών και θα μπορούσε να βουλιάξει ολόκληρη η Ευρωζώνη μηδενός εξαιρουμένου ούτε της Γερμανίας η οποία θα αντιμετώπιζε το μεγαλύτερο πρόβλημα αφού ανέτως οι δανειστές των κρατών δηλαδή οι „αγορές” θα μπορούσαν να αυξήσουν τα επιτόκια και να μας βυθίσουν όλους μαζί στην χρεωκοπία. (Ας μη ξεχνούμε ότι όλα τα κράτη της Ευρωζώνης δανείζονται γενικά για να λειτουργούν.) Όμως αναφέρατε του είπα ότι η ρευστότητα της Bundesbank αυξήθηκε (τα ήδη χαμηλά επιτόκια δανεισμού για την Γερμανία σχεδόν μηδενίσθηκαν κατά την διάρκεια της κρίσης, οπότε οι προϋπολογισμοί της ήσαν πολύ καλύτεροι από τους σχεδιασθέντες), συνεπώς δεν έχετε πρόβλημα από μία πτώχευση (στάση πληρωμών) της Ελλάδος επί τόπου διότι δεν θα έχετε πολλές απώλειες άμα η Ελλάς εξέλθει της Ευρωζώνης.
Σε αυτή την πρώτη μου τοποθέτηση απήντησε ήρεμα και χαριτολογώντας διότι τον παρεξένεψε η ιδιαιτέρως τεχνική φύσεως ερώτηση και ανέφερε ότι έχει μικρά επιτόκια δανεισμού η Γερμανία αλλά το πρόβλημα είναι ότι εάν σταματήσει η ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες θα διαλύσει σε μια μέρα η χώρα. (Από το βράδυ στο πρωΐ, vom Abend auf Morgen είπε χαρακτηριστικά). Τον διακόπτω και του λέγω ότι είναι αδύνατο να στείλετε σε μια νύχτα την χώρα σε πτώχευση, δεν νομίζω να γίνεται (και με ολίγην αφέλεια διότι πολιτικώς μεν δύσκολον, πρακτικώς όμως δυνατόν) και απαντάει καγχάζοντας ότι πάντοτε και εύκολα μπορεί να γίνει αυτό εάν κλείσει η στρόφιγγα προς τις τράπεζες σε οποιαδήποτε χώρα. Μάλιστα προηγουμένως είχε κάνει αναφορά σε ερώτηση άλλου ακροατή περί της Ελλάδος ότι ευελπιστεί, εύχονται και θέλουν οι εκλογές της 17ης Ιουνίου του 2012 να βγάλουν κυβέρνηση η οποία να υποστηρίξει τις απόψεις που θα συντάσσονται με όσα επιθυμούσαν η ΕΚΤ, η Bundesbank και η κυβέρνηση της Γερμανίας.
Εν συνεχεία, αφού ανέφερα ότι ήτο λάθος να ονομάζονται πακέτα βοηθείας (Hilfspakete) οι χρηματοδοτήσεις - δάνεια προς την Ελλάδα, παρετήρησα ότι διαρκώς και αυτός αλλά και άλλοι από το ακροατήριο μιλούσαν διαρκώς για Ευρώπη. Ανεβάζοντας τόνο φωνής, αναρωτήθηκα για ποια Ευρώπη. Διότι άλλο Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλο Ευρώπη. Και συνέχισα λέγοντας ότι η Ευρώπη είναι ευρυτέρα έννοια και περιλαμβάνει και άλλα κράτη ακόμη και μεγάλα (εννοώντας φυσικά αυτά των Βαλκανίων της Ανατολικής Ευρώπης και την Ρωσία) και μόνον τότε μπορούμε να μιλούμε για Ευρώπη. (διότι όλοι στην Γερμανία και την Δυτική Ευρώπη ως γνωστόν χρησιμοποιούν κοντόφθαλμα τον όρο Ευρώπη χωρίς να εννοούν όλα τα κράτη που αυτή συμπεριλαμβάνει και μάλιστα χωρίς να τα διευκρινίζουν/κατονομάζουν). Και καταλήγω με ερώτηση εάν θα χρηματοδοτήσει ξανά η ΕΚΤ μέσα από τους μηχανισμούς σταθερότητας EFSF και ESM τις ελληνικές τράπεζες και γιατί γίνεται υπερσυγκέντρωση σε αυτές δηλαδή συγχωνεύσεις.
Επί τούτων ανεφέρθη σε διαδικαστικά θέματα και υποθετικά σενάρια για το τι θα μπορούσε να γίνει ως προς τις χρηματοδοτήσεις με τους μηχανισμούς (δεν είχε ακόμη τότε αποσαφηνισθεί για ποιους σκοπούς επακριβώς αυτοί θα λειτουργούσαν) συμπληρώνοντας ότι η Bundesbank είχε κάποιες ενστάσεις. Το πρόβλημα κατά τον ίδιο είναι ότι δεν μπορεί από την ΕΚΤ ή από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών να ζητείται να ασκούν πολιτική διότι ουσιαστικά μέσω των μηχανισμών αυτών αυτό γινόταν και ότι έπρεπε αυτοί να υποκαθιστούν την πολιτική κάτι που δεν είναι φυσιολογικό κατ’ αυτόν. (προκύπτει θέμα: Ποιός φέρει την πολιτική ευθύνη;;!!) Και επανήλθε ξανά στο θέμα της χρεωκοπίας κρατών όπως της Ελλάδος μιλώντας κάπως υποτιμητικά σε αντιδιαστολή με τα επιτόκια ομολόγων της Γερμανίας.
Σ’ εκείνο το σημείο έλαβα το λόγο προκειμένου να υπενθυμίσω ότι η Γερμανία δεν έχει αναφέρει εάν η Bundesbank είναι ξεκάθαρη ως προς τις υποχρεώσεις της, διότι υπάρχουν στοιχεία ότι έχει χρέη και συγκεκριμένα το κατοχικό δάνειο, το οποίο είναι πάνω από 500 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό το ποσό παραμένει ανοιχτός λογαριασμός και θα πρέπει να αποπληρωθεί. Εδώ πλέον χάνει την ψυχραιμία του και λέγει ότι αυτό δεν υπάρχει ως ποσόν μιλώντας πλέον δυνατά. Του αντιλέγω στα ίσια ότι υπάρχει λογαριασμός στην Bundesbank και το ξέρετε, και μέχρι το 1961 κατεγράφετο πλήρως (μάλιστα με νεότερα στοιχεία ειδικών μελετητών, άρθρο Απριλίου 2014 του Ιωάννη Παπανικολάου, αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Ε.Τ. υπάρχει αποδοχή επισήμως από γερμανικής πλευράς στις 31.03.1967 περί του θέματος του κατοχικού δανείου) δηλαδή και μετά από την συμφωνία του Λονδίνου το 1953 (Londoner Schuldenabkommen) για την ρύθμιση των πολεμικών επανορθώσεων μεταθέτοντας την αποπληρωμή των στο μέλλον όταν ενωθεί η Γερμανία. Kαι δεν ομιλώ για τις πολεμικές επανορθώσεις, τού αναφέρω, οι οποίες υπολογίζονται σε πάνω από 800 δισεκατομμύρια ευρώ με τους τόκους, φωνάζοντας πλέον δυνατά, διότι τότε οφείλει η Γερμανία συνολικώς πάνω από 1.300 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα. (Το πώς θα ρυθμισθούν αυτά αποτελεί αντικείμενο άλλου άρθρου και το πώς είναι εφικτή μια συμφωνία συμφέρουσα και για τα δύο κράτη). Σε αυτό το σημείο εξανίσταται και λέγει ότι αυτό το ακούει παντού σε πολλές περιοχές όπου πηγαίνει και αρνείται ότι υπάρχει. Αλλά δεν γίνεται και τόσο πειστικός στο ακροατήριο. Βεβαίως βλέποντας και την αντίδρασή του λέγω ήρεμα ότι δεν έχω άλλες ερωτήσεις ρίχνοντας τους τόνους προκειμένου να συνομιλήσω μαζί του μετά από κοντά.
Πράγματι στον εισόδιο χώρο του κτιρίου τον πλησιάζω και με ρωτάει από πού είμαι και τι ιδιότητα έχω, του ανταπαντώ γεννημένος στο Βερολίνο και ηλεκτρολόγος μηχανικός. Και τον ρωτάω σε ήπιο τόνο και με όμορφο τρόπο αφού όλα τα κράτη έχουν τεράστια χρέη ακόμη και η Γερμανία, τι γνώμη έχει αυτός, εάν σε όλα τα κράτη της Ευρωζώνης γινόταν να διαγράψουμε τα χρέη των και να τεθούν όλα κάτω από το 60% του ΑΕΠ αυτών όπως προβλέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Μου απήντησε ότι συμφωνεί διότι από τεχνοκρατικής απόψεως αυτό είναι ορθό και σωστά υποστηρίζεται από πολλούς επαΐοντες αλλά χρειάζονται πολλές συνεννοήσεις επί τούτου. Εν συνεχεία λίγο παραπέρα κάποιοι νεαροί Γερμανοί τού θέτουν το ερώτημα κατά πόσον είναι εύκολο να γίνει ένα είδος ενώσεως δημοσιονομικής και αν θα έχει μέλλον το ευρώ. Και απαντάει ότι δεν είναι βέβαιον, διότι εάν δεν τα καταφέρουν (δηλαδή να γίνει αποδεκτό από τόσους λαούς μια πολιτική ένωση) τότε θα πρέπει όλοι μαζί ταυτόχρονα να το καταργήσουμε και να επιστρέψουμε στα εθνικά νομίσματα…
Μάλιστα στη διάλεξή του ανέφερε ότι έχουμε να κάνουμε πρώτα με μία νομισματική ένωση και μετά πάμε να δημιουργήσουμε την πολιτική ένωση. Αυτό το θεωρεί βασικό πρόβλημα πολιτικής και είναι γνωστό ότι για κάτι τέτοιο θα πρέπει να αποφασίζουν τα κοινοβούλια εάν όχι απ’ ευθείας οι λαοί. Και νομίζετε ότι θα είναι κάτι εύκολο αυτό, αναρωτιέται. Εδώ διέκρινα ότι ο ίδιος δεν πολυπίστευε στην πολιτική ένωση, την θεωρούσε πράγματι αδύνατη και αυτό που ένιωθε κατά βάθος φαινόταν ξεκάθαρα στον τρόπο κινήσεων και ομιλίας του.
…Επειδή ήμουν λίγο παραδίπλα όπου με είχαν πλησιάσει και κάτι συνταξιούχοι της Bundesbank είχα μείνει έκπληκτος με την απλότητα της απαντήσεώς του και την ξεκάθαρη θέση και απόφαση για κάτι τέτοιο δηλαδή την ταυτόχρονη κατάργηση του ευρώ από όλους με τον τρόπο που απάντησε στους νεαρούς Γερμανούς. Οπότε δεν είχα να ρωτήσω κάτι άλλο, διότι όλα ήσαν αυτονόητα. Αλλά πλέον είχα να κάνω με τους συνταξιούχους…
Η εμπειρία μου με αυτούς ήταν ολίγον πικρή, τι να διηγηθώ; Ο τρόπος των και το τι άκουσα, ήταν κάτι που μ’ έκανε να σκέφθομαι, πώς είναι δυνατόν να ακούω όλα όσα έπρεπε να ακούσει η πολιτική ηγεσία και ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος της Ελλάδος και μάλιστα κατ’ αυτόν τον τρόπο. Απόρησα σε βαθμό που ένιωσα μέσα μου πως θα έπρεπε αρκετούς από τους κυβερνήσαντες στην Ελλάδα να τους στείλουμε σε δίκη. Οι συνταξιούχοι αυτοί αλλά και νεώτεροι μού έλεγαν ότι κάποιος πρέπει να τα πει αυτά όσα λέγεις, βέβαια είχαν και κάποιο δίκαιο με όσα άκουγαν περί διαφθοράς και απάτης στην Ελλάδα, παράλληλα απορούσαν για τα χρέη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το μόνο που τόνιζαν διαρκώς, ήταν ότι πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις. Δηλαδή ξεπούλημα των πάντων και απορρύθμιση της εργασίας. Βεβαίως γνώριζα πόσα άθλια θα συνέχιζαν τα πράγματα έκτοτε. Αλλά η Ελλάς δεν είχε πολιτικούς με τόλμη και αρετή τα τελευταία χρόνια.
Είθε το μέλλον κάλλιον!
RSS Feed
