Τα τελευταία 40 χρόνια μια νέα αγορά γνωρίζει τρομερή ανάπτυξη. Πρόκειται για την αγορά της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Οι Lehman Brothers, μία από εκείνες τις εταιρείες που στις Η.Π.Α. ελέγχουν και διαχειρίζονται χιλιάδες εκατομμυρίων δολαρίων από επενδύσεις σε διάφορους τομείς, τονίζουν την αξία της εκπαίδευσης. Η «εκπαιδευτική βιομηχανία» είναιένας τομέας με δυναμική αύξηση και επομένως προσφέρει μία αξιόλογη ευκαιρία επένδυσης.
Σήμερα είναι ο κατάλληλος χρόνος για επένδυση δεδομένου ότι τα προβλήματα στην εκπαίδευση είναι πολλά και δυσεπίλυτα:
· Οι εργοδότες εκφράζουν το παράπονο ότι δεν υπάρχει επαρκές ανθρώπινο δυναμικό με την κατάλληλες γνώσεις για να προσλάβουν.
· Οι γονείς παραπονούνται για το επίπεδο σπουδών που προσφέρουν τα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Εκτιμούν ότι τα παιδιά τους αποφοιτούν με λιγότερα εφόδια από όσα έπαιρναν οι ίδιοι.
· Όλοι οι δείκτες δείχνουν, ότι η εκπαίδευση θα εξελιχθεί σε «βαριά βιομηχανία» που θα αντικαταστήσει αυτήν της υγείας, που το 1996 ήταν η πρωτοπόρος και πως εάν αυτό που συνέβη με την υγεία μπορεί κάλλιστα να συμβεί και με την εκπαίδευση.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πρώτη χώρα σε υποδοχή αλλοδαπών, από τους οποίους εισπράττει περίπου 20 δις ευρώ κατ' έτος. Ακολουθούν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες με υψηλά κέρδη.
Η Ελλάδα, αν εφάρμοζε κατάλληλη εκπαιδευτική πολιτική, θα μπορούσε να αποτελέσει διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο με την προσέλκυση χιλιάδων φοιτητών κυρίως από τα Βαλκάνια και την Μέση Ανατολή. Τα οικονομικά οφέλη θα ήταν πολλά δις ευρώ τον χρόνο. Οι λόγοι είναι πολλοί:
• Το υψηλό επίπεδο του ακαδημαϊκού και ερευνητικού μας προσωπικού. Ο κατάλογος που δημοσίευσε το Center for World University Rankings (CWUR) περιλαμβάνει επτά ελληνικά πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων του κόσμου. Στην 301η θέση κατατάσσεται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κάτι που «μεταφράζεται» σε άνοδο 30 θέσεων σε σχέση με την περυσινή κατάταξη. Παράλληλα, στην συγκεκριμένη κατάταξη βρίσκονται και άλλα έξι ελληνικά πανεπιστήμια: Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (459η θέση), το Πανεπιστήμιο της Κρήτης (515η θέση), το πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων (582η θέση), το πανεπιστήμιο της Πάτρας (641η θέση), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (695η θέση) και το πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας (905η θέση).
• Ο μεγάλος αριθμός των ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ.
• Η εγγύτητα σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ.
• Το χαμηλό κόστος σπουδών και διαβίωσης σε σχέση με τις χώρες αυτές, ειδικά μετά την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών.
• Το κλίμα, η θάλασσα και το φυσικό περιβάλλον γενικότερα που ευνοούν έναν ιδανικό συνδυασμό σπουδών και διακοπών που ασφαλώς πολλοί νέοι επιδιώκουν. Υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης ενός «εκπαιδευτικού τουρισμού».
• Η επάρκεια σε ξενοδοχεία, κατοικίες και άλλα καταλύματα που δίνουν την δυνατότητα στέγασης μεγάλου αριθμού φοιτητών. Οι τουριστικές μας υποδομές θα αξιοποιούνται 12 μήνες τον χρόνο.
· Η έμφυτη ελληνική φιλοξενία και η παραδοσιακή φιλία μας με πάρα πολλές χώρες θα ενισχύσουν το όλο εγχείρημα.
Τι είναι όμως αυτό που αποτελεί τροχοπέδη προς αυτήν την προσπάθεια; Τα εμπόδια είναι πολλά:
• Η επί 40 χρόνια έλλειψη κυβερνητικού ενδιαφέροντας
• Το τέρας της γραφειοκρατίας που εμποδίζει την είσοδο και παραμονή αλλοδαπών φοιτητών στην χώρα μας. Είναι απείρως ευκολότερο ένας παρανόμως εισελθών στην χώρα να πουλάει CD στην Ομόνοια από το να σπουδάζει ένας αλλοδαπός σε ελληνικό πανεπιστήμιο.
· Η απροθυμία των πανεπιστημίων μας, η οποία οφείλεται και στην "δημοσιοϋπαλληλική" νοοτροπία αρκετών καθηγητών. Αρνούνται δυστυχώς να διεθνοποιήσουν τις σπουδές τους ακολουθώντας τις ραγδαίες διεθνείς εξελίξεις.
· Η μη αξιολόγηση των καθηγητών.
· Η μη ευπρεπή εμφάνιση των κτηριακών εγκαταστάσεων των πανεπιστημίων.
· Η απώλεια μεγάλου αριθμού διδακτικών ωρών λόγω καταλήψεων από μειοψηφίες φοιτητών, αλλά και εξωπανεπιστημιακών ατόμων.
• Η ελλιπέστατη προβολή των αξιόλογων πανεπιστημιακών σπουδών στην Ελλάδα. Δεν περισσεύουν κονδύλια για μια τέτοια καμπάνια, γιατί μοιράζονται στα παπαγαλάκια των συστημικών ΜΜΕ για να αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη.
Τι πρέπει να γίνει και μάλιστα άμεσα;
· Αύξηση της χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σε περιόδους κρίσης, γίνονται περικοπές στην χρηματοδότηση, επανασχεδιάζονται δράσεις και επανακαθορίζονται λειτουργίες οργανισμών. Αυτό είναι φυσιολογικό και εν πολλοίς αναμενόμενο. Θα πρέπει, όμως, και στις περικοπές να υπάρχουν διαβαθμίσεις σύμφωνα με μια αξιολόγηση. Η παιδεία δεν πρέπει να είναι αυτή που θα υποστεί ένα δυσανάλογο βάρος.
• Αναβάθμιση των σπουδών και προσαρμογή τους στη διεθνή αγορά εργασίας, ώστε να γίνουν ελκυστικά στους αλλοδαπούς φοιτητές.
• Προσπάθεια κατάταξης σε καλλίτερη θέση στις λίστες αξιολόγησης των Πανεπιστημίων διεθνώς.
• Θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για την διευκόλυνση παραμονής ξένων φοιτητών στην χώρα μας.
• Κατάλληλη διαφήμιση των ελληνικών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των προσφερομένων σπουδών σε συνδυασμό με την παραμονή σε μια θαυμάσια και φιλόξενη χώρα όπως η Πατρίδα μας.
·Κατάργηση των ΤΕΙ και ένταξη όσων πληρούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια στα Πανεπιστήμια. Ταυτόχρονα, όσα δεν πληρούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια, θα ενταχθούν σε μεταλυκειακού τύπου τεχνική εκπαίδευση, που προσεγγίζει τα ΙΕΚ. Η αλλαγή αυτή μοιάζει με αυτό που έγινε στην ανώτατη εκπαίδευση του Ηνωμένου Βασιλείου το 1992. Η Μ. Θάτσερ δικαίωσε τον τίτλο της ως «σιδηρά κυρία» και στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης
·Πρόβλεψη στην νέα αναθεώρηση του συντάγματος λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων υπό τον έλεγχο του υπουργείου παιδείας, όπως ισχύει στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αυτό ισχύει σε όλες τις πολιτισμένες χώρες του κόσμου, μηδέ της Κύπρου εξαιρουμένης.
Είναι επομένως ζήτημα πολιτικής βούλησης, η οποία δυστυχώς ποτέ δεν υπήρξε μέχρι σήμερα. Η νέα κυβέρνηση, εγκαταλείποντας κάποιες ιδεοληψίες περί εκπαίδευσης, πρέπει τάχιστα να επενδύσει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καθιστώντας την Ελλάδα διεθνές κέντρο εκπαίδευσης. Εκτός από τα τεράστια οικονομικά οφέλη, θα οικοδομηθούν σχέσεις φιλίας και εμπιστοσύνης με χιλιάδες ξένους φοιτητές, πολλοί από τους οποίους θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις πατρίδες τους.
του Δημητρίου Βαλασίδη
Αξιωματικού εα-Οικονομολόγου-Συγγραφέα.
Μέλους του Ανωτάτου Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ.
Σήμερα είναι ο κατάλληλος χρόνος για επένδυση δεδομένου ότι τα προβλήματα στην εκπαίδευση είναι πολλά και δυσεπίλυτα:
· Οι εργοδότες εκφράζουν το παράπονο ότι δεν υπάρχει επαρκές ανθρώπινο δυναμικό με την κατάλληλες γνώσεις για να προσλάβουν.
· Οι γονείς παραπονούνται για το επίπεδο σπουδών που προσφέρουν τα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Εκτιμούν ότι τα παιδιά τους αποφοιτούν με λιγότερα εφόδια από όσα έπαιρναν οι ίδιοι.
· Όλοι οι δείκτες δείχνουν, ότι η εκπαίδευση θα εξελιχθεί σε «βαριά βιομηχανία» που θα αντικαταστήσει αυτήν της υγείας, που το 1996 ήταν η πρωτοπόρος και πως εάν αυτό που συνέβη με την υγεία μπορεί κάλλιστα να συμβεί και με την εκπαίδευση.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πρώτη χώρα σε υποδοχή αλλοδαπών, από τους οποίους εισπράττει περίπου 20 δις ευρώ κατ' έτος. Ακολουθούν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες με υψηλά κέρδη.
Η Ελλάδα, αν εφάρμοζε κατάλληλη εκπαιδευτική πολιτική, θα μπορούσε να αποτελέσει διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο με την προσέλκυση χιλιάδων φοιτητών κυρίως από τα Βαλκάνια και την Μέση Ανατολή. Τα οικονομικά οφέλη θα ήταν πολλά δις ευρώ τον χρόνο. Οι λόγοι είναι πολλοί:
• Το υψηλό επίπεδο του ακαδημαϊκού και ερευνητικού μας προσωπικού. Ο κατάλογος που δημοσίευσε το Center for World University Rankings (CWUR) περιλαμβάνει επτά ελληνικά πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων του κόσμου. Στην 301η θέση κατατάσσεται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κάτι που «μεταφράζεται» σε άνοδο 30 θέσεων σε σχέση με την περυσινή κατάταξη. Παράλληλα, στην συγκεκριμένη κατάταξη βρίσκονται και άλλα έξι ελληνικά πανεπιστήμια: Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (459η θέση), το Πανεπιστήμιο της Κρήτης (515η θέση), το πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων (582η θέση), το πανεπιστήμιο της Πάτρας (641η θέση), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (695η θέση) και το πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας (905η θέση).
• Ο μεγάλος αριθμός των ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ.
• Η εγγύτητα σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης και τις ΗΠΑ.
• Το χαμηλό κόστος σπουδών και διαβίωσης σε σχέση με τις χώρες αυτές, ειδικά μετά την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών.
• Το κλίμα, η θάλασσα και το φυσικό περιβάλλον γενικότερα που ευνοούν έναν ιδανικό συνδυασμό σπουδών και διακοπών που ασφαλώς πολλοί νέοι επιδιώκουν. Υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης ενός «εκπαιδευτικού τουρισμού».
• Η επάρκεια σε ξενοδοχεία, κατοικίες και άλλα καταλύματα που δίνουν την δυνατότητα στέγασης μεγάλου αριθμού φοιτητών. Οι τουριστικές μας υποδομές θα αξιοποιούνται 12 μήνες τον χρόνο.
· Η έμφυτη ελληνική φιλοξενία και η παραδοσιακή φιλία μας με πάρα πολλές χώρες θα ενισχύσουν το όλο εγχείρημα.
Τι είναι όμως αυτό που αποτελεί τροχοπέδη προς αυτήν την προσπάθεια; Τα εμπόδια είναι πολλά:
• Η επί 40 χρόνια έλλειψη κυβερνητικού ενδιαφέροντας
• Το τέρας της γραφειοκρατίας που εμποδίζει την είσοδο και παραμονή αλλοδαπών φοιτητών στην χώρα μας. Είναι απείρως ευκολότερο ένας παρανόμως εισελθών στην χώρα να πουλάει CD στην Ομόνοια από το να σπουδάζει ένας αλλοδαπός σε ελληνικό πανεπιστήμιο.
· Η απροθυμία των πανεπιστημίων μας, η οποία οφείλεται και στην "δημοσιοϋπαλληλική" νοοτροπία αρκετών καθηγητών. Αρνούνται δυστυχώς να διεθνοποιήσουν τις σπουδές τους ακολουθώντας τις ραγδαίες διεθνείς εξελίξεις.
· Η μη αξιολόγηση των καθηγητών.
· Η μη ευπρεπή εμφάνιση των κτηριακών εγκαταστάσεων των πανεπιστημίων.
· Η απώλεια μεγάλου αριθμού διδακτικών ωρών λόγω καταλήψεων από μειοψηφίες φοιτητών, αλλά και εξωπανεπιστημιακών ατόμων.
• Η ελλιπέστατη προβολή των αξιόλογων πανεπιστημιακών σπουδών στην Ελλάδα. Δεν περισσεύουν κονδύλια για μια τέτοια καμπάνια, γιατί μοιράζονται στα παπαγαλάκια των συστημικών ΜΜΕ για να αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη.
Τι πρέπει να γίνει και μάλιστα άμεσα;
· Αύξηση της χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σε περιόδους κρίσης, γίνονται περικοπές στην χρηματοδότηση, επανασχεδιάζονται δράσεις και επανακαθορίζονται λειτουργίες οργανισμών. Αυτό είναι φυσιολογικό και εν πολλοίς αναμενόμενο. Θα πρέπει, όμως, και στις περικοπές να υπάρχουν διαβαθμίσεις σύμφωνα με μια αξιολόγηση. Η παιδεία δεν πρέπει να είναι αυτή που θα υποστεί ένα δυσανάλογο βάρος.
• Αναβάθμιση των σπουδών και προσαρμογή τους στη διεθνή αγορά εργασίας, ώστε να γίνουν ελκυστικά στους αλλοδαπούς φοιτητές.
• Προσπάθεια κατάταξης σε καλλίτερη θέση στις λίστες αξιολόγησης των Πανεπιστημίων διεθνώς.
• Θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για την διευκόλυνση παραμονής ξένων φοιτητών στην χώρα μας.
• Κατάλληλη διαφήμιση των ελληνικών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των προσφερομένων σπουδών σε συνδυασμό με την παραμονή σε μια θαυμάσια και φιλόξενη χώρα όπως η Πατρίδα μας.
·Κατάργηση των ΤΕΙ και ένταξη όσων πληρούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια στα Πανεπιστήμια. Ταυτόχρονα, όσα δεν πληρούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια, θα ενταχθούν σε μεταλυκειακού τύπου τεχνική εκπαίδευση, που προσεγγίζει τα ΙΕΚ. Η αλλαγή αυτή μοιάζει με αυτό που έγινε στην ανώτατη εκπαίδευση του Ηνωμένου Βασιλείου το 1992. Η Μ. Θάτσερ δικαίωσε τον τίτλο της ως «σιδηρά κυρία» και στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης
·Πρόβλεψη στην νέα αναθεώρηση του συντάγματος λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων υπό τον έλεγχο του υπουργείου παιδείας, όπως ισχύει στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αυτό ισχύει σε όλες τις πολιτισμένες χώρες του κόσμου, μηδέ της Κύπρου εξαιρουμένης.
Είναι επομένως ζήτημα πολιτικής βούλησης, η οποία δυστυχώς ποτέ δεν υπήρξε μέχρι σήμερα. Η νέα κυβέρνηση, εγκαταλείποντας κάποιες ιδεοληψίες περί εκπαίδευσης, πρέπει τάχιστα να επενδύσει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καθιστώντας την Ελλάδα διεθνές κέντρο εκπαίδευσης. Εκτός από τα τεράστια οικονομικά οφέλη, θα οικοδομηθούν σχέσεις φιλίας και εμπιστοσύνης με χιλιάδες ξένους φοιτητές, πολλοί από τους οποίους θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις πατρίδες τους.
του Δημητρίου Βαλασίδη
Αξιωματικού εα-Οικονομολόγου-Συγγραφέα.
Μέλους του Ανωτάτου Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ.
RSS Feed
