της Μάρως Καψή (*)
Στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης ακόμα ψάχνονται. Ο Υπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι… ξεκινάει η πλήρης «χαρτογράφηση» των απασχολουμένων στο σύνολο του δημοσίου. Κοινώς, αφού πειραματιστήκαμε σαν μαθητευόμενοι μάγοι, κόψε λίγο εδώ, λίγο εκεί, να ικανοποιήσουμε την τρόικα μέχρι την επόμενη επίσκεψη, ξαναγυρίσαμε εκεί που θα έπρεπε να ήταν το σημείο εκκίνησης, δηλαδή στην πλήρη καταγραφή όλων των φορέων του «στενού» αλλά και του επονομαζόμενου «ευρύτερου» δημόσιου τομέα και των φορέων που ανήκουν σε αυτόν. Αυτονόητο; Μάλλον όχι, όπως φαίνεται.
Στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης ακόμα ψάχνονται. Ο Υπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι… ξεκινάει η πλήρης «χαρτογράφηση» των απασχολουμένων στο σύνολο του δημοσίου. Κοινώς, αφού πειραματιστήκαμε σαν μαθητευόμενοι μάγοι, κόψε λίγο εδώ, λίγο εκεί, να ικανοποιήσουμε την τρόικα μέχρι την επόμενη επίσκεψη, ξαναγυρίσαμε εκεί που θα έπρεπε να ήταν το σημείο εκκίνησης, δηλαδή στην πλήρη καταγραφή όλων των φορέων του «στενού» αλλά και του επονομαζόμενου «ευρύτερου» δημόσιου τομέα και των φορέων που ανήκουν σε αυτόν. Αυτονόητο; Μάλλον όχι, όπως φαίνεται.
Απώτερος στόχος του υπουργείου είναι, φυσικά, η καταγραφή του μισθολογικού κόστους του προσωπικού και των διοικητικών συμβουλίων φορέων που, παρά την γενική εντύπωση που επικρατεί, δεν έχουν ποτέ ενταχθεί στο Ενιαίο Μισθολόγιο, η μισθοδοσία τους δεν περνά από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ενώ προφανώς και οι υπόλοιπες δαπάνες τους δεν υφίστανται τον προληπτικό (ex ante) διαχειριστικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Πολλοί φορείς που λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση δεν εμφανίζουν καθόλου δαπάνες στη «Διαύγεια», παρόλο που η σχετική νομοθεσία προβλέπει ότι δεν μπορεί να εκτελεστεί δαπάνη αν δεν δημοσιευθεί στη «Διαύγεια» η σχετική απόφαση.
Αυτά όλα στο πλαίσιο –πάντα- της εκπλήρωσης των μνημονιακών δεσμεύσεων της Ελλάδας για απολύσεις και διαθεσιμότητα. Όχι δηλαδή γιατί είναι αυτονόητο το να έχει το υπουργείο πλήρη και σαφή εικόνα για το πόσους ακριβώς υπαλλήλους απασχολεί ο κρατικός μηχανισμός και ποιο είναι το κόστος της μισθοδοσίας τους, αλλά γιατί έτσι μας το επέβαλαν η τρόικα και τα μνημόνια.
Παραδέχεται, δηλαδή, το υπουργείο, αμέσως και σαφώς, ότι μέχρι τώρα ο δημόσιος τομέας εξακολουθεί να είναι terra incognita, και κανένας δεν γνωρίζει (ούτε καν κατά προσέγγιση) τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και των φορέων που περιλαμβάνονται σε αυτόν, ούτε και το ακριβές κόστος λειτουργίας τους.
Και ενώ ο υπουργός έχει στα χέρια του μια διεξοδική καταγραφή περίπου 3.500 φορέων του δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, ΑΕ, ΔΕΚΟ, Σωματείων και άλλων εποπτευόμενων από την κεντρική διοίκηση φορέων, με στοιχεία προϋπολογισμού, αριθμό προσωπικού, μέλη ΔΣ, νομικό και μισθολογικό καθεστώς, αποτέλεσμα μελέτης χρόνων, που εκπονήθηκε από ομάδα έγκριτων διοικητικών επιστημόνων του υπουργείου, δεν ζητά τις προτάσεις τους, παρά επιχειρεί αποσπασματικά ασκήσεις επί χάρτου, επιδιώκοντας «γρήγορες νίκες» (quick wins), με επικοινωνιακό εκτόπισμα και όχι ουσιαστικές μεταρρυθμιστικές τομές.
Τα πράγματα είναι απλά. Μια οποιαδήποτε εταιρεία, για να ξεκινήσει διαδικασία αναδιάρθρωσης και μεταβολής διαδικασιών (re-engineering) χρειάζεται πρώτα να κάνει καταγραφή πόρων (παγίων και προσωπικού), καταγραφή των υφιστάμενων διαδικασιών, αποτίμηση κόστους λειτουργίας και διάγνωση των μέχρι τώρα προβλημάτων. Αναρωτιέται κανείς γιατί αυτός ο απλώς κανόνας δεν πρέπει να ισχύει και για το Ελληνικό δημόσιο.
Οι μέχρι τώρα «μεταρρυθμίσεις» που με τόσο καμάρι μας παρουσιάζει ο Πρωθυπουργός και οι υπουργοί του τι είναι λοιπόν; Προφανώς προχειρότητες εμβαλωματικού χαρακτήρα, που κλείνουν οργανισμούς που πιθανώς δεν θα έπρεπε να κλείσουν και στέλνουν στην «κινητικότητα» - διαθεσιμότητα – ανεργία εργαζόμενους χωρίς μελέτη και τελικά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, σε σχέση με το κοινωνικό κόστος.
Οι εξαγγελίες περί «χαρτογράφησης» παραπέμπουν λοιπόν στο γνωστό ανέκδοτο, καθώς αποδεικνύουν την ανεπάρκεια μιας κυβέρνησης που επικαλείται μεταρρυθμίσεις που δεν έχει καν σκοπό να ξεκινήσει, πόσο μάλλον να ολοκληρώσει, προφανώς για να μην ενοχλήσει τον κοιμώμενο κρατικό, πελατειακό Λεβιάθαν.
(*) Η Μάρω Καψή είναι πολιτική και διοικητική επιστήμων, απόφοιτος του Kennedy School of Government και υποψήφια για το ΑΠΣ του ΣΕΕ
Αυτά όλα στο πλαίσιο –πάντα- της εκπλήρωσης των μνημονιακών δεσμεύσεων της Ελλάδας για απολύσεις και διαθεσιμότητα. Όχι δηλαδή γιατί είναι αυτονόητο το να έχει το υπουργείο πλήρη και σαφή εικόνα για το πόσους ακριβώς υπαλλήλους απασχολεί ο κρατικός μηχανισμός και ποιο είναι το κόστος της μισθοδοσίας τους, αλλά γιατί έτσι μας το επέβαλαν η τρόικα και τα μνημόνια.
Παραδέχεται, δηλαδή, το υπουργείο, αμέσως και σαφώς, ότι μέχρι τώρα ο δημόσιος τομέας εξακολουθεί να είναι terra incognita, και κανένας δεν γνωρίζει (ούτε καν κατά προσέγγιση) τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και των φορέων που περιλαμβάνονται σε αυτόν, ούτε και το ακριβές κόστος λειτουργίας τους.
Και ενώ ο υπουργός έχει στα χέρια του μια διεξοδική καταγραφή περίπου 3.500 φορέων του δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, ΑΕ, ΔΕΚΟ, Σωματείων και άλλων εποπτευόμενων από την κεντρική διοίκηση φορέων, με στοιχεία προϋπολογισμού, αριθμό προσωπικού, μέλη ΔΣ, νομικό και μισθολογικό καθεστώς, αποτέλεσμα μελέτης χρόνων, που εκπονήθηκε από ομάδα έγκριτων διοικητικών επιστημόνων του υπουργείου, δεν ζητά τις προτάσεις τους, παρά επιχειρεί αποσπασματικά ασκήσεις επί χάρτου, επιδιώκοντας «γρήγορες νίκες» (quick wins), με επικοινωνιακό εκτόπισμα και όχι ουσιαστικές μεταρρυθμιστικές τομές.
Τα πράγματα είναι απλά. Μια οποιαδήποτε εταιρεία, για να ξεκινήσει διαδικασία αναδιάρθρωσης και μεταβολής διαδικασιών (re-engineering) χρειάζεται πρώτα να κάνει καταγραφή πόρων (παγίων και προσωπικού), καταγραφή των υφιστάμενων διαδικασιών, αποτίμηση κόστους λειτουργίας και διάγνωση των μέχρι τώρα προβλημάτων. Αναρωτιέται κανείς γιατί αυτός ο απλώς κανόνας δεν πρέπει να ισχύει και για το Ελληνικό δημόσιο.
Οι μέχρι τώρα «μεταρρυθμίσεις» που με τόσο καμάρι μας παρουσιάζει ο Πρωθυπουργός και οι υπουργοί του τι είναι λοιπόν; Προφανώς προχειρότητες εμβαλωματικού χαρακτήρα, που κλείνουν οργανισμούς που πιθανώς δεν θα έπρεπε να κλείσουν και στέλνουν στην «κινητικότητα» - διαθεσιμότητα – ανεργία εργαζόμενους χωρίς μελέτη και τελικά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, σε σχέση με το κοινωνικό κόστος.
Οι εξαγγελίες περί «χαρτογράφησης» παραπέμπουν λοιπόν στο γνωστό ανέκδοτο, καθώς αποδεικνύουν την ανεπάρκεια μιας κυβέρνησης που επικαλείται μεταρρυθμίσεις που δεν έχει καν σκοπό να ξεκινήσει, πόσο μάλλον να ολοκληρώσει, προφανώς για να μην ενοχλήσει τον κοιμώμενο κρατικό, πελατειακό Λεβιάθαν.
(*) Η Μάρω Καψή είναι πολιτική και διοικητική επιστήμων, απόφοιτος του Kennedy School of Government και υποψήφια για το ΑΠΣ του ΣΕΕ
RSS Feed
